سلامت نیوز
ممکن است دیده باشید افرادی که مدام کلاه به سر می‌گذارند و اصرار به استفاده از هدبند یا شال و روسری کرکی دارند به محض مواجهه با سوز سرما یا هوای سرد دچار سینوزیت می شوند .
اما سینوزیت چیست؟
بیماری سینوزیت به التهاب در ناحیه سینوس‌های اطراف بینی گفته می‌شود. سینوس‌ها، حفره‌هایی هستند که مخاط مورد نیاز برای مرطوب‌کردن مسیر بینی را تولید و باعث عملکرد مناسب و مؤثر بینی می‌شوند. آیا راهکارها و تدابیری برای پیشگیری از ابتلا به سینوزیت که اغلب مزمن می‌شود وجود دارد؟ در طب رایج در مورد این بیماری به نکات زیادی اشاره شده اما برای این‌که بدانیم از دیدگاه طب سنتی چه اقدامات و تدابیر درمانی و تغذیه‌ای برای این بیماری در نظر گرفته شده است و دلیل بروز آن چیست، سراغ دکتر ملیحه شفیعی، پزشک متخصص طب سنتی رفتیم و به نکات جالب‌توجهی دست یافتیم.
در مناطقی از استخوان‌بندی جمجمه مانند استخوان گونه، پیشانی یا کف جمجمه حفره‌هایی از هوا وجود دارد که به آنها سینوس گفته می‌شود. وقتی این حفره‌های سینوسی به هر دلیلی با ترشحات مخاطی یا همان موکوس پر می‌شود، شرایط ابتلا به سینوزیت برای فرد به‌وجود می‌آید زیرا در این شرایط علاوه بر وجود ترشحات مخاطی زمینه رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌هایی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم شده و باعث ایجاد عفونت و التهاب سینوس‌ها می‌شود.
علت بروز سینوزیت
سینوزیت به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود. سینوزیت حاد معمولا به دنبال عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده و معمولا کمتر از چهار هفته طول می‌کشد اما زمانی که التهاب سینوس بیش از سه ماه ادامه پیدا کرده باشد سینوزیت، مزمن می‌شود.
وجود برخی از علائم مانند کاهش و از دست دادن حس بویایی، سردرد، درد دندان و احساس پری در ناحیه پیشانی از وجود سینوزیت و التهاب سینوس‌ها خبر می‌دهد. در سینوزیت حاد علائم دیگری مانند آبریزش و گرفتگی بینی، گلودرد، تب و سرفه هم ممکن است وجود داشته باشد.
از دیدگاه طب سنتی علل مختلفی برای انواع سینوزیت‌ها وجود دارد. حرارت زیاد و سردی زیاد هر دو از عواملی هستند که می‌توانند باعث ایجاد سینوزیت و نزله یا خلط پشت حلق شوند.
سینوزیت که خود یکی از عوامل اصلی ایجاد نزله (خلط پشت حلق) است، در طب سنتی بسیار با اهمیت شمرده شده و توصیه‌های بسیاری برای درمان سریع آن وجود دارد زیرا درمان‌نشدن و طولانی‌شدن این بیماری مسبب ایجاد بیماری در بسیاری از اعضای دیگر بدن مانند معده، رحم و مغز خواهد شد. مراجعه به پزشک و تشخیص و درمان مناسب در مواردی که علائم سینوزیت وجود دارد به‌خصوص زمانی که علائم سینوزیت به صورت حاد و جدید به وجود آمده و به درمان‌های آنتی‌بیوتیکی نیاز دارد ضروری است. تشخیص ندادن و درمان نامناسب و دیرهنگام، عوارضی را برای فرد به‌وجود می‌آورد.
اقدامات پیشگیرانه کلیدی
در طب ایرانی دستوراتی وجود دارد که لازم است تمام کسانی که به هر کدام از انواع سینوزیت حاد و مزمن مبتلا هستند از آن آگاهی داشته و رعایت کنند.
این افراد باید حتما سر خود را بپوشانند و تاحد امکان در معرض هوای سرد قرار نگیرند. استفاده از کلاه و روسری نخی به‌خصوص هنگام خواب بسیار کمک کننده‌است. همچنین پس از اقداماتی که باعث باز شدن منافذ سر می‌شود، برای مثال بعد از ورزش و استحمام حتما تا دو ساعت سر پوشانده شود. مبتلایان به سینوزیت هنگام خواب نباید به پشت یا به اصطلاح عموم، طاق‌باز بخوابند. چون این کار می‌تواند باعث درگیری ریه‌ها و طولانی‌شدن بیماری شود.
خوابیدن پس از وعده‌های غذایی و همچنین در طول روز باعث تشدید سینوزیت در افراد مستعد می‌شود. به این افراد توصیه می‌کنیم صبح زود از خواب برخاسته و تا حد امکان در طول روز نخوابند. در صورت احساس نیاز به خواب ظهر برای تجدید قوای بدن می‌توانند خواب کوتاه حوالی ظهر داشته باشند به شرطی که شکم پر نباشد. ضروری است که فاصله دو ساعته بین وعده‌های غذایی و خواب رعایت شود.
از نوشیدن مایعات و آب سرد و یخ و بستنی خودداری شود چون این موارد باعث تشدید سینوزیت و مزمن شدن آن می‌شود.
افراد دچار سینوزیت که از مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس و نفخ معده یا یبوست رنج می‌برند، باید حتما برای درمان مشکلات گوارشی‌شان اقدام کنند زیرا یکی از عوامل زمینه‌ساز مزمن‌شدن و درمان‌نشدن سینوزیت، مشکلات گوارشی است. لینت مزاج و روزانه حداقل یک مرتبه دفع راحت و کامل مهم است و باید دقت شود یبوست نداشته باشند.
به کسانی که مستعد این بیماری هستند یا زیاد دچار سرماخوردگی می‌شوند توصیه می‌شود استحمام با آب گرم و ورزش و تعریق را در برنامه زندگی خود قرار دهند.
کوتاه‌کردن موهای سر با فاصله کوتاه و شانه‌کردن موها از اقداماتی است که در سینوزیت مفید شمرده شده‌است. رعایت این موارد در درمان سینوزیت، به‌خصوص سینوزیت مزمن بسیار حائز اهمیت است.
چند راهکار درمانی سنتی
در کنار رعایت اقدامات و دستورات تغذیه‌ای، برخی راهکارهای درمانی در درمان سینوزیت مؤثر است. بابونه، پونه و مرزنجوش از جمله گیاهان شناخته شده در این زمینه هستند که می‌توانند به صورت جوشانده به همراه عناب از آنها استفاده کرد. همچنین بخور این گیاهان هنگام جوشیدن به رفع علائم سینوزیت کمک زیادی می‌کند. از برخی دیگر از گیاهان مانند ختمی و پنیرک هم بر حسب شرایط و علائم بیماری می‌توان استفاده کرد. روغن مالی سینوس‌ها با روغن‌های بابونه و مرزنجوش و سیاه‌دانه هم از درمان‌های مؤثر در کاهش علائم سینوزیت است. از راهکارهای درمانی دیگر می‌توان به گرم کردن سینوس‌ها و شست‌وشوی مرتب و روزانه با سرم شست‌وشو یا آب نمک رقیق اشاره کرد.
معمولا اگر این نکات در موارد سینوزیت حاد در کنار سایر درمان‌های رایج رعایت شود، از مزمن شدن سینوزیت جلوگیری می‌شود اما اگر به هر دلیلی با رعایت همه نکات و استفاده از درمان‌ها، بیماری برطرف نشد باید حتما برای درمان به متخصص طب سنتی مراجعه کنید تا با بررسی علت، درمان مناسب برایشان صورت گیرد تا درگیر عوارض بلندمدت این عارضه نشوند.
